Vrijmetselaars Loge voormalig bankgebouw in stijl Amsterdamse school Engelsestraat 30

Engelsestraat 28-30
Bergen op Zoom

Het voormalig bankgebouw voor de Amsterdamse Bank met bovenwoning werd gebouwd in 1925 in Expressionistische stijl met Nieuw-Zakelijke elementen, het interieur in Art Deco

Het ontwerp was van J. Ouëndag en P. de Nijs. Bij verbouwing is het interieur goeddeels bewaard gebleven, een deel van de vensters is vereenvoudigd. Het twee- tot drielaagse onderkelderde
pand heeft een rechthoekige plattegrond. De gevels zijn opgetrokken uit machinale baksteen, de horizontale lijnen worden geaccentueerd door brede doorlopende dorpels en luifels van hardsteen. Het hoge schilddak is voorzien van geglazuurde verbeterde Hollandse dakpannen met slakvormige eindvorsten en heeft een houten lijstgoot. De gevel is
asymmetrisch. Achter het tweelaagse brede deel lag het kantoorgedeelte. In het midden bevinden zich daar drie getraliede keldervensters, vervolgens een reeks van zeven bandvensters.
Gescheiden door een hardsteen lijst volgen direct drie brede vensters, deels nog met ijzeren kleine roedenverdeling. Een brede latei overspant
deze hoge vensters, waarvan het middelste het breedste is. Achter deze dubbele vensterpartij bevindt zich de vroegere kantoorruimte. De
verdieping hierboven bezit weer zeven langwerpige schuifvensters. Het drielaagse deel ter rechterzijde markeert de entree en heeft een dubbele
ingang onder een luifel op klosjes en rechts een klein raam. Zowel dit raam als de drie getraliede bovenlichtramen hebben een brede
natuursteen omlijsting. De rechterdeur geeft toegang tot de bovenwoning, met op de eerste etage een staand raam en een vierlichts
raam, en daar boven drie vensters. Het hoge rechtergedeelte is monumentaal vormgegeven. De hoek is deels afgerond en deels
afgeschuind, geaccentueerd door natuursteen blokken. De voorzijde heeft een gedecoreerde ijzeren vlaggestokhouder met mast, daarachter
is de zijgevel hoog opgetrokken naar de schoorsteenpartijen toe. Via enkele treden bereikt men de geverniste vleugeldeuren en het tochtportaal. Dit is evenals de rest van deze etage voorzien van gemêleerde vloertegels in vlechtpatroon. De ruimte hierachter en hiernaast heeft een hoge betegelde lambrizering in zwart, groen en gemêleerd in Art Deco-vormen. Ook de grote balie links achter is geheel betegeld. Nissen en hoeken tonen waar eens loketten en dergelijke waren. Boven een deel van de ruimte is een rechthoekig melkglazen legraam geplaatst.

Het gebouw is thans in gebruik als logegebouw bij Vrijmetselaarsloge L’Inséparable No.12. Aangaande de Loge en de VM in het bijzonder is dat de Grootmeester van de VM in 1940 een Bergenaar was. Het was Hermannus van Tongeren hij is als KNIL officier in het vml.Ned.-Indië ingewijd. Hij heeft in 1940 zo’n Fl 300.000,- doorgesluisd naar het Verzet. Hij is op 29 maart 1941 omgekomen van ontbering in Sachsenhausen. Zijn dochter Jacoba van Tongeren was de oprichtster en leidster van de Groep 2000. Zij werd de bonnenkoningin genoemd samen met haar groep distribueerde ze o.m voedselbonnen door het hele land voor onderduikers.